Często jest tak, że masz jakiś pomysł, ale nie wiesz, jak dalej go rozwinąć. Coś chodzi ci po głowie i nie może się ułożyć w jedną całość. Nie wiesz jak ze sobą połączyć konkretne pojęcia. U mnie to była codzienność. Przedstawię Ci dziś metodę, która bardzo mi pomaga w planowaniu, produktywności i rozwijaniu pomysłów. Tworzenie mapy myśli.
Najpierw omówimy, czym jest mapa myśli. Czy to rzeczywiście działa? W jaki sposób możesz wykorzystać to dla siebie? Później przejdziemy do metod tworzenia map myśli i konkretnych przykładów. Na końcu mam dla Ciebie listę aplikacji, które pomogą Ci przy stworzeniu swojej mapy myśli.
Co to jest mapa myśli?
Mind Map, czyli mapa myśli. Nazywana często też sketchnoting lub po polsku myślografia. To wizualne ułożenie konkretnych zagadnień. Myśli są ułożone w sposób promienisty. To znaczy, że od każdej myśli odchodzi kilka skojarzeń. Następnie do wypisanych skojarzeń dopisujemy następne i tak dalej.
Myśli rozwijasz poprzez zapisywanie haseł pasujących do głównego pomysłu. Ten sposób prowadzenia notatek nawiązuje do tego, jak nasz mózg koduje informacje. Na podstawie budowania skojarzeń z każdym słowem kluczowym.
Najczęściej mapa myśli jest przygotowywana na kartce A4. Każde zagadnienie jest wyróżnione innym kolorem oraz ma swój rysunek. Możesz też używać karteczek samoprzylepnych lub aplikacji.
Tony Buzan brytyjski naukowiec i twórca map myśli twierdzi, że korzystanie z nich pozytywnie wpływa na zapamiętywanie. Tworzenie mapy angażuje obie półkule mózgu. Zarówno lewą odpowiedzialną za słowa, liczby, analizę, jak i logiczne myślenie. Jak i bardziej kreatywną — prawą, która odpowiada za kolory, kształty i wyobraźnie. Dzięki temu świetnie nadają się do nauki.
Zastanawiasz się, czy mapa myśli działa?
Mapa myśli całkowicie zmieniła to, jak planuje, wymyślam i robię notatki.
Tworzenie jej towarzyszy mi, wszędzie tam, gdzie chce zarejestrować swoje przemyślenia. Tak, żeby nic mi nie umknęło. Wiele treści, które powstały na tej stronie są tworzone na podstawie mapy myśli.
Często jak coś wymyślam to, nie łatwo mi skupić się na wszystkich aspektach pomysłu. Zapominam o detalach, które wpadają mi do głowy na chwile. Mapa myśli pomaga mi w tym, że wszystko mogę zobaczyć w całości i ułożyć w odpowiedniej kolejności. Od ogółu do szczegółu. Zaczynam dostrzegać, co z czego wynika i jak się łączą między sobą konkretne elementy pomysłu. Dzięki temu mam wrażenie, że wychodzą przemyślane i ułożone pomysły.
Przy czym konkretnie pomaga mapa myśli?
Mapy myśli kojarzone są z efektywną nauką. Wykorzystywane przez uczniów i studentów do szybszego przyswojenia wiedzy oraz tworzenia notatek. Często wykorzystywane przy nauce języków obcych. Budowanie kontekstu, wprowadzenie kolorów i rysunków wpływa na kreatywną półkulę mózgu i wzmacnia zapamiętanie treści.
Wiele osób jednak nie wie, że mapy myśli są stosowane nie tylko w nauce.
Mapa myśli dla biznesu
W jaki sposób mapy myśli mogą pomóc w rozwijaniu biznesu?
- Lista zadań do wykonania
- Tworzenie prezentacji
- Rozwijanie pomysłów
- Zarządzanie wiedza
- Burze mózgów
- Analizy konkurencji
- Lejki sprzedażowe
- Przygotowywanie oferty
- Pisanie artykułów
To tylko kilka zagadnień, przy których, przyda się mapa myśli. Przyjrzyjmy się teraz metodologii tworzenia takich map.
Elementy mapy myśli wg. Tony’ego Buzana
Opiszę Ci metodę Tworzenia mapy myśli wg. Tony’ego Buzana. Jednego z Twórców map myśli.
Ta metoda moim zdaniem świetnie nadaje się do nauki. Do każdego elementu dodam przykład, co mógłbyś wpisać podczas nauki grupy angielskich słówek związanych z warzywami.
Idea — Jest to główna myśl lub pomysł. Napisz ją w głównym punkcie kartki A4 lub aplikacji. Dodatkowo dorysuj do niej rysunek, który Ci się z nią kojarzy. Nie musi to być dzieło sztuki. Chodzi o to, że po spojrzeniu na mapę myśli, od razu zidentyfikujesz, czego ona dotyczy. Zagadnienie może być ogólne, będziesz je rozwijał, tworząc myśli odchodzące od niego.
Na przykład przy nauce angielskich słówek. Napisz na środku słowo Vegetables i narysuj warzywa, które Ci się z tym kojarzą.
Pierwsze gałęzie — Następnie od głównej idei narysuj zakrzywione linie. Każda w innym kolorze. Są to nagłówki rozwijające główna myśl. Zdaniem Buzana to Podstawowe Pojęcia Porządkujące (PPP). Każdy nagłówek powinien mieć swoją nazwę napisaną nad linią.
Rozbuduj główne słowo Vegetables. Dorysuj grube linie dookoła tego pojęcia. Napisz na nich pierwsze skojarzenia, które będą nagłówkami do następnego poziomu zagłębienia. W tym przypadku będą to typy warzyw, czyli: Leafy green, Cruciferous, Marrow, Root, Edible plant stem, Allium.
Gałęzie drugiego poziomu — Kolejne zagłębienie, które rozwija Twoją ideę. Cieńsze linie odchodzące od gałęzi PPP. Mogą to być skojarzenia opisujące wcześniejsza myśl.
Następny poziom jest rozbudowaniem poprzedniego. Każdy z nagłówków powinien zostać maksymalnie rozwinięty. Weź jako przykład Leafy green, narysuj od tej kategorii trzy cieńsze linie w tym samym kolorze co nagłówek. Będą to: lettuce, spinach i silverbeet. Każda pozycja najlepiej jakby zawierała rysunek.
Gałęzie trzeciego poziomu — Od gałęzi drugiego poziomu, rysujesz jeszcze cieńsze linie, z dalszym rozwinięciem poprzednich gałęzi. Jest to następne zagłębienie rozwijające idee.
W ostatnim rozgałęzieniu (przynajmniej w tym przypadku, bo można rozwijać to dalej) napisz skojarzenia do konkretnego już warzywa. Na potrzeby ćwiczenia skup się na lettuce. Lettuce opisują słowa: green, salad, vitamin a and c.
Charakterystyczne elementy map myśli wg. Buzana:
- Oznaczenie jednym kolorem każdej gałęzi wraz z zagłębieniami.
- Gałęzie powinny być opisane maksymalnie krótko. Najlepiej jednym słowem.
- Gałęzie znajdujące się bliżej środka powinny być grubsze niż te bardziej oddalone.
- Słowa powinny być pisane nad gałęziami.
- Nad gałęziami narysuj coś, żeby łatwiej było Ci zidentyfikować myśl.
Wyżej opisana metoda jest uznawana za najbardziej poprawną. Oznaczenia kolorem i rysunki, świetnie wpływają na zapamiętanie zagadnień. To dobrze działa, kiedy uczysz się nowych rzeczy.
Jeśli chodzi o porządkowanie pomysłów i układanie ich w jedną całość, to ja czuje się trochę zblokowany, trzymając się tak sztywnych reguł. A w rysowaniu nigdy nie byłem dobry. Dlatego przedstawię Ci drugi sposób.
Mapa myśli – tworzenie metodą Pata Flynna
Przyznam, że zdecydowanie bliżej mi do sposobu Pata Flynna. Metoda przedstawiona w książce Gotowi na start, przy okazji sprawdzania swojego pomysłu na biznes. Moim zdaniem pozwala na większą kreatywność, mniej wymaga i daje więcej swobody. Ja korzystając z niej przy wymyślaniu, nie czuje się zblokowany, można bardziej puścić wodze fantazji.
W skrócie polega to na tym, abyś spisał wszystkie swoje myśli i skojarzenia w danym temacie. Dzięki temu wszystko zobaczysz w jednym miejscu.
Następnie będziesz mógł je pogrupować i nadać odpowiednią hierarchię. W ten sposób kształtuje się Twój pomysł.
Główna różnica tej metody polega na tym, abyś mógł wszystko po zapisaniu dowolnie zorganizować, przestawiać, układać i łączyć ze sobą. Dlatego też odpada polecana wcześniej kartka A4. Bardziej sprawdzą się samoprzylepne karteczki albo aplikacja. Na końcu artykułu podam aplikacje przydatne do tworzenia map myśli.
Tworzenie mapy myśli metodą Pata dzielimy na 3 fazy.
Skup się na pojedynczych działaniach, a nie wszystkim naraz. Będziesz działał sprawniej i w bardziej uporządkowany sposób.
Usypywanie — faza pierwsza
Przygotuj sobie karteczki samoprzylepne lub aplikację do notowania.
Zadbaj o to, aby, nikt nie przerywał Ci przez najbliższe 10 minut. Zorganizuj sobie miejsce, w którym będziesz mógł się skupić. Nastaw się, żeby tworzyć i nic nie poprawiać.
Gdy masz już wszystko, zacznij odmierzać 10 minut i notować wszystko, co jest związane z Twoim pojęciem. Nie ważne czy to ma sens, czy nie. Nic nie układaj ani nie przestawiaj. Nie myśl o tym w ogóle w tej chwili. Chodzi o to, abyś maksymalnie skupił się na notowaniu wszystkiego, co możliwe. Sam mam często tak, że nie mogę nadążyć z pisaniem za tym, co przychodzi mi do głowy. A innym razem, siedzę, ślepo patrzę się w jeden punkt przez kilka minut i nic.
Daj sobie czas i nie nastawiaj się na konkretny rezultat.
Sprzątanie — faza druga
Po zakończeniu pierwszej fazy powinien powstać niezły bałagan. To jest etap, w którym przestawiamy się na tryb edycji i zaczynamy wszystko układać. Pewne myśli już pasują do konkretnej grupy — dodaj nagłówki i nazwij je. Możesz już ustanowić hierarchię dla niektórych pojęć. Fajne jest uczucie, gdy widzisz, jak rozrasta się Twój pomysł. Często coś, co na pozór było tylko rzuconym hasłem, teraz przemienia się w świetnie przygotowany plan.
Postaraj się wszystko przeanalizować i ułożyć w spójną całość. Na pewno są elementy, które nie do końca Ci pasują, stwórz dla nich osobną grupę. Zajmiesz się nimi później. W tej fazie dostrzeżesz pierwsze braki w projekcie, które możesz śmiało uzupełnić. Jednocześnie pomysł mógł naprawdę bardzo się rozrosnąć, dlatego przejdziemy do trzeciej fazy.
Przycinanie — faza trzecia
W ostatniej fazie tworzenia mapy myśli zajmiemy się wycinaniem tego, co najmniej pasuje do pierwotnego pomysłu. Dzięki fazie pierwszej i drugiej Twój pomysł mógł ewoluować tak bardzo, że powstało z niego kilka koncepcji. Nie zawsze warto wszystko robić naraz.
Nie raz robiąc mapę myśli do artykułu, tak bardzo odleciałem, że z jednego pomysłu miałem kilka następnych artykułów.
W fazie trzeciej skup się na tym, co miało być Twoim głównym zamiarem i w jaką stronę ma to iść. Usuń myśli, które nigdzie nie prowadziły. Może pojawiły się jakieś pomysły, które będziesz mógł zrealizować później, ale nie koniecznie pasują do tego konkretnego.
Mam nadzieje, że finalnie udało Ci się przejść przez cały proces. Gdzie na początku rozwijaliśmy pomysł do granic możliwości, następnie go układaliśmy i nadaliśmy hierarchię konkretnym elementom. Aby finalnie usunąć rzeczy niepotrzebne, z których wiele nie wynika.
Ta metoda jest o tyle dobra, że pozwala planować na żywo. Nie istotne czy myślisz o dużym przedsięwzięciu biznesowym, swojej komunikacji na Instagramie czy planujesz wycieczkę samochodem po europie. Mapy myśli w tej formie są łatwo edytowalne. Patrzysz na pomysł całościowo i zawsze możesz dodać coś, co jest istotne albo usunąć element, który nie pasuje do reszty.
Jak opowiadać angażujące historie w marketingu? Przeczytaj artykuł o storytellingu.
Programy do tworzenia map myśli
Jeśli tak jak ja, nie jesteś zwolennikiem karteczek samoprzylepnych, to polecam Ci kilka programów wartych przetestowania.
Większość z nich ma możliwość stworzenia kilku darmowych map. Przy następnych konieczne jest wykupienie pełnej wersji. Te całkowicie darmowe, mają swoje mankamenty. Decyzja należy do Ciebie. 😉
Coogle – Bardzo prosty w obsłudze, posiada aplikację mobilną. Wersja darmowa pozwala na stworzenie 3 diagramów. Mind42 – Całkowicie darmowy, niestety bez aplikacji mobilnej. Istnieje możliwość wyeksportowania w formie PDF lub JPG. Canva – Jest to świetne narzędzie do projektowania, całkowicie darmowe. Canva posiada gotowe szablony do map myśli, warto przetestować. Ja nie korzystam, ponieważ ciężko mi się przestawić. Freeplane – W pełni darmowy program do tworzenia map myśli. Ma jednak sporo minusów. Przede wszystkim jego wygląd pozostawia wiele do życzenia. Nie ma aplikacji na telefon. iMindMap – Program rekomendowany przez Tony’ego Buzana. Głównie dzięki możliwości spełnienia wszystkich „wymogów prawdziwej mapy myśli”. Takich jak kolorystyka i obrazki. Ma wersję próbną na 7 dni. Cena za pełną wersję nie należy do najniższych. Dodatkowo jego interfejs nie jest super użyteczny, a wygląd obrazków… cóż no nie wyglądają najlepiej. MindMeister – jeden z moich ulubionych programów. Dlaczego? Ponieważ jest prosty i przyjemny w użyciu. Nie trzeba się uczyć skomplikowanych interfejsów. Dodatkowo wygląd jest przyjazny dla oka, nie jest zbyt przekombinowany. Zapisane elementy można w dowolny sposób przestawiać, układać i przesuwać po ekranie. Posiada aplikację mobilną, więc możesz zacząć na komputerze i kontynuować na telefonie. Niestety ma opcję tylko 3 darmowych map. Xmind – program warty uwagi. Posiada aplikację mobilną, dodatkowo ma darmową wersję, która przedstawia większość możliwość. Nie ma możliwości korzystania w przeglądarce, trzeba instalować. Creately – Przyjazny w użyciu, możliwość sprawdzenia na 5 darmowych mapach myśli. Za następne trzeba zapłacić, jednak cena nie jest wysoka. Whimsical – Interesujące narzędzie do tworzenia między innymi map myśli. 6 darmowych projektów.
Dzięki za poświęcony czas! Mam nadzieje, że ten tekst był dla Ciebie pomocny. Jeśli jeszcze nie korzystasz z map myśli, to sprawdź, jak mogą pomóc Ci przy codziennych działaniach.
